Diş kırıkları travmatik bir durumdur. Araba kazalarında, spor müsabakalarında olduğu gibi dişlerinize herhangi bir sert bir kuvvet geldiğinde kırılma ihtimali yüksektir. Olay meydana geldikten sonra çabucak diş hekimini ziyaret ettiğiniz takdirde hem estetik hem de fizyolojik olarak dişin kurtulması oldukça yüksek bir ihtimaldir.
Dişlerimiz vücudumuzun ne kadar en güçlü ve sert yapısı olsa da travmalar sebebiyle kırıklar meydana gelebilir. Dişlerin en dış tabakasında bulunan mine, kalsiyum gibi çok çeşitli minerallerden meydana gelir. Ancak sinir veya kan damarından yoksundur. Bu nedenle minede oluşan kırıklarda ağrı oluşmaz. Eğer diş kırıldıktan sonra ağrı hissi oluşursa bunun nedeni kırık hattının dentin ya da pulpaya kadar ulaşmasıdır. Çünkü sinir ve kan damarları pulpada bulunur. Bakteriler pulpaya ulaştığında orada enfeksiyon yaratarak daha çok ağrı oluşturur.
- Diş kırıkları neden olur?
En sık nedeni travmalardır. Araba kazaları ya da çarpışma meydana gelen spor müsabakaları neden olabilir. Sert, kabuklu yiyeceklerin ısırılması da diş kırığı meydana getirebilir. Osteoporoz kemikleri etkilediği gibi dişleri de etkiler ve en ufak kuvvetlerde bile kırık oluşturabilir. Uykuda diş gıcırdatma alışkanlığı olanlarda dişe gelen fazla kuvvet dişin kırılmasına neden olabilir. Dengesiz beslenme ve yetersiz ağız bakımı olan hastalarda dişler zamanla çürür, dayanıksızlaşır ve kırılma ihtimali artar.
- Diş kırığı durumunda yapılması gerekenler
Öncelikle ağzımızı temizlemek için ılık su ya da serum ile iyice yıkamalıyız. Böylece ufak kırık parçalardan ağzımızı korumuş oluruz. Ciddi bir kanama mevcutsa ağzımıza gazlı bez yerleştirebiliriz. Şişlikleri önlemek için de soğuk kompres faydalı olacaktır. Kırık diş parçalarını da alarak hızlı bir şekilde yarım saat içinde diş hekimine ulaşmak gerekir. Bu süre zarfında kırık diş parçalarını süt içinde taşımak en doğru işlemdir. Sütün bulunamadığı durumlarda tükürük içinde ya da ağızda dil altında taşıyabiliriz.
- Tedavisi nasıl yapılır?
Kırık diş tedavisi dişin kırık hattına, genişliğine, pulpaya yakınlığına ya da semptom gösterip göstermediğine göre çeşitlilik gösterir. Öncelikle dişin nereden kırıldığını anlamak gerekir. Sadece minede kırık olabilir. Köke kadar ilerlemiş bir kırık olabilir. Hatta çene kemiğini bile içine alan bir kırık oluşmuş olabilir. Bunu anlamak en iyi radyografik yöntem ile olur.
Eğer diş sadece mineyi içeriyorsa ve kırık parça elimizde mevcutsa tekrar yapıştırma işlemiyle eski halini kazandırmak mümkündür. Ama kırık parçanın olmadığı durumlarda estetik kompozit materyalleri ile dişimizi doğal görünümüne kazandırabiliriz. Diş kırıkları pulpaya kadar ulaşıp enfeksiyon yarattıysa ya da köke kadar bir kırık mevcutsa kanal tedavisi uygulanır. Eğer diş kırığı dişin oldukça büyük bir kısmını kaplıyorsa dişe kuron kaplama yapmak en ideali olacaktır. Dişe uygun şekil verilerek üzerine seçilen materyalden kaplama yapıştırılır. Diş tamamen yerinden çıkmış ya da kökte derin bir kırık meydana gelmiş de olabilir. Böyle bir durumda da dişi re-implante ederek splint uygulaması yapılır. En az iki hafta splint ağızda kalır. Böylece dişin yeniden kaynaması sağlanır. Eğer tüm bu tedaviler başarısız olursa son çare dişin çekilmesi olacaktır. Ancak çekilen diş yerinin iyileşme süreci tamamlandıktan sonra ağız bütünlüğünün bozulmaması için yerine implant tedavisi önerilen bir işlemdir.
Tüm bu tedavilerin başarısını etkileyen en önemli faktör zamandır. Ne kadar hızlı bir şekilde diş hekimine yetişirsek dişimizin çekilmesinden de o kadar çok kurtuluruz.
